Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2025 roku

Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu, V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Tomasz Rybski

Protokolant: protokolant sądowy Julia Goch

po rozpoznaniu na rozprawie

w dniu 28 marca 2025 roku w P.

sprawy ubezpieczonej M. U.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o zasiłek chorobowy

w związku z odwołaniem od decyzji organu rentowego z dnia 16 września 2024 roku
znak: (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w części w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 27 stycznia do 10 kwietnia 2024 roku;

II.  w pozostałym zakresie odwołanie oddala.

/-/ Tomasz Rybski

Sygn. akt V U 1238/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 września 2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. w oparciu o art. 2a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa odmówił M. U. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 21 grudnia 2023 roku do 10 kwietnia 2024 roku. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ podał, że ubezpieczona jest przedsiębiorcą, a tej grupie ubezpieczonych nie przysługuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, jeżeli w dniu powstania prawa do świadczenia występuje zadłużenie z tytułu składek na kwotę przekraczającą 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę, do czasu spłaty całości zadłużenia. Prawo do świadczenia przedawnia się, jeżeli zadłużenie nie zostanie uregulowane w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia. Zdaniem organu prawo ubezpieczonej uległo przedawnieniu, ponieważ jej prawo powstało w dniu 21 grudnia 2023 roku, zadłużenie zostało uregulowane 25 lipca 2024 roku.

W ustawowym trybie i terminie od powyższej decyzji wywiodła odwołanie w imieniu własnym ubezpieczona zaskarżając decyzję w całości wskazując, że zaniedbała termin na opłacenie składek z powodu trudnej sytuacji rodzinnej (k. 20).

W odpowiedzi na odwołanie organ podtrzymał dotychczasowe stanowisko.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje.

M. U. jest przedsiębiorcą i z tego tytułu w okresie podlegała ubezpieczeniu chorobowego, w tym w okresie od 21 grudnia 2023 roku. Ubezpieczona od 21 grudnia 2023 roku do 10 kwietnia 2024 roku była nieprzerwanie niezdolna do pracy, co zostało stwierdzone zaświadczeniami o niezdolności do pracy:

1)  (...) na okres od 21 grudnia do 31 stycznia 2024 roku,

2)  (...) na okres od 1 lutego do 14 lutego 2024 roku,

3)  (...) na okres od 15 lutego do 13 marca 2024 roku,

4)  (...) na okres od 14 marca do 10 kwietnia 2024 roku.

Na dzień 21 grudnia 2023 roku występowało na koncie ubezpieczonej zadłużenie z tytułu składek na kwotę 36 zł. Zadłużenie to zostało uregulowane w dniu 25 lipca 2024 roku.

Powyższy stan faktyczny w całości bezsporny sąd ustalił na podstawie twierdzeń stron oraz wiarygodnych dokumentów zawartych w aktach sprawy.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

W tej sprawie sąd nie podzielił stanowiska organu rentowego co do tego, że datą powstania prawa do zasiłku chorobowego za cały okres od 21 grudnia 2023 roku do 10 kwietnia 2024 roku jest dzień 21 grudnia 2023 roku, czyli pierwszy dzień nieprzerwanej niezdolności do pracy, która trwała do 10 kwietnia 2024 roku. Okoliczność ta skutkować musiała zmianą zaskarżonej decyzji.

Podstawą takiej konstatacji sądu były następujące rozważania.

Art. 2a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa- dalej: ustawa zasiłkowa, został dodany ustawą z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1621 z późn. zm.) i wszedł w życie 1 stycznia 2022 roku. Zgodnie z zasadą wyrażoną w tym przepisie prawo do świadczeń przedawnia się, jeżeli zadłużenie, o którym mowa w ust. 1, nie zostanie uregulowane w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia. Zasada stanowiła element reformy systemu ubezpieczeń społecznych. W stanie prawnym do 1 stycznia 2022 roku brak zapłaty składki w terminie powodował, że ubezpieczony nie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu i mógł podlegać tylko o tyle, o ile organ wyraził zgodę na opłacenie składki po terminie (art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Po 1 stycznia 2022 roku zerwano z tą zasadą i zasadą jest, że ubezpieczony podlega ubezpieczeniom od daty podanej w zgłoszeniu. Jednocześnie dodano ww. przepis tak, aby osoby, które nie opłacają składki nie wykorzystywały systemu ubezpieczeń i nie miały prawa do świadczeń, jeżeli nie uiszczały składek. Art. 2a ustawy zasiłkowej ma zatem na celu sprokurować ubezpieczonych do opłacania składek i pozbawić ubezpieczonych nieuzasadnionych korzyści w postaci świadczeń, które byłyby należne pomimo braku płatności składek.

W uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej (zob. druk sejmowy (...)) powołano się na to, że projektowane rozwiązanie umożliwi ubieganie się o świadczenia po spłacie zadłużenia na zasadach analogicznych jak w przypadku świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego. Chodzi zatem o rozwiązanie analogiczne do tego, które przyjął ustawodawca implementował w treści art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Przyjęte tam rozwiązania ustanawia 6-miesięczny termin przedawnienia liczony od dnia wystąpienia zdarzenia jakie ubezpiecza ustawa wypadkowa, tj. dzień wypadku przy pracy.

Tymczasem na gruncie ustawy zasiłkowej zdarzeniem z jakim ustawa wiąże prawo do świadczeń jest wystąpienie stanu niezdolności do pracy, co wynika z art. 6 ust. 1 tej ustawy. Nie ma w zapatrywaniu sądu uzasadnionych racji za tym, aby podzielić stanowisko organu co do tego, że dniem powstania prawa do świadczenia jest pierwszy dzień niezdolności pracy, skoro zdarzeniem z jakim ustawa wiąże prawo do świadczenia jest wystąpienie stanu niezdolności do pracy. Taki stan ma charakter ciągły. Każdy następny dzień niezdolności powoduje przesunięcie terminu 6 - miesięcznego o kolejny dzień licząc od dnia wystąpienia ryzyka ubezpieczeniowego (niezdolności do pracy). W tym stanie rzeczy należałoby przyjąć, że prawo do świadczenia powstaje odrębnie w każdym dniu wystąpienia stanu niezdolności do pracy. Termin 6 miesięcy o którym mowa w art. 2a ustawy zasiłkowej biegnie odrębnie od każdego z dnia z osobna w każdym z kolejnych dni niezdolności do pracy. Stanowisko takie nie jest odosobnione w doktrynie (por. Andrzej Kurzych, Zadłużenie składkowe jako przyczyna przedawnienia prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego przysługującego przedsiębiorcy, Radca Prawny ZN. 2022, nr 4, s. 47-60).

W tym stanie rzeczy, skoro spłata zadłużenia z tytułu składek nastąpiła 25 lipca 2024 roku to prawo do świadczeń uległo przedawnieniu, ale tylko za okres poprzedzający termin sześciu miesięcy przed dniem 25 lipca 2024 roku. Termin 6 miesięcy (180 dni) przed dniem 25 lipca 2024 roku przypadał na dzień 27 stycznia 2024 roku. Prawo do zasiłku chorobowego za okres poprzedzający ten dzień, czyli 28 stycznia 2024 – 21 grudnia 2023 roku uległo przedawnieniu, albowiem każdy z tych dni był dniem przed upływem 6 miesięcy przed dniem spłaty całości zadłużenia.

W tym stanie rzeczy w punkcie I wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję w części, w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej prawo do zasiłku chorobowego za okres od 27 stycznia do 10 kwietnia 2024 roku, albowiem za ten okres prawo nie uległo przedawnieniu w rozumieniu art. 2a ust. 2 ustawy zasiłkowej. W pozostałym zakresie odwołanie podlegało oddaleniu o czym sąd orzekł na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc w punkcie II wyroku.

asesor sądowy Tomasz Rybski